Các chuyên gia cho rằng, việc lấn biển quy mô lớn để làm dự án thủy cung ở Bà Rịa – Vũng Tàu về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến môi trường có thể gây ra hiện tượng sụt lún ở vùng ven biển. Để tránh những hậu quả về sau tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nên dừng dự án.

Sau khi dự án cụm dịch vụ ga cáp treo và Thủy cung Hòn Ngưu tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được triển khai người dân và các chuyên gia lo ngại dự án này sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường và tạo ra hiện tượng sụt lún ở những khu vực xung quanh.

Trao đổi với TBKTSG Online, Tiến sĩ Vũ Ngọc Long, nguyên Viện trưởng Viện Sinh thái học Miền Nam phân tích, việc lấn biển và tạo thành các khối bê tông chắn như vậy sẽ tạo thành các cơn sóng hình cầu xoáy kiểu hang ốc ngầm phía dưới mà con người không nhìn thấy được. Khi có các cơn sóng ngầm lâu ngày sẽ tạo ra những hàm ếch phía dưới và gây ra hiện tượng sụt lún ở vùng ven biển, thậm chí cả bên trong đất liền.

Điều này đã thấy rõ từ bài học lấn biển ở các dự án tại Phan Thiết, Cần Giờ, Trà Vinh, Cà Mau… Ví dụ, ở Trà Vinh khi xây nhà máy nhiệt điện Duyên Hải thì cách đó 500 mét cũng bị sụt lún; hay ở An Giang có những khu phố bị sạt lở xuống sông, không phải tự nhiên xảy ra mà do do khai thác cát, khai thác nước ngầm.

Hơn nữa, về mặt pháp luật, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo số 82/2015/QH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016. Theo quy định của Luật, trong hành lang bảo vệ bờ biển nghiêm cấm các hoạt động, xây dựng mới, mở rộng công trình xây dựng, trừ công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, sạt lở bờ biển, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Khoản 1 Điều 79 của Luật quy định, kể từ thời điểm luật này được công bố (tức là ngày 8 tháng 7 năm 2015), giữ nguyên hiện trạng, không được phép đầu tư, xây dựng mới công trình trong phạm vi 100 mét tính từ đường mực nước triều cao trung bình nhiều năm về phía đất liền hoặc về phía trong đảo.

“Việc lấn biển như vậy là rất thô thiển không tôn trọng quy luật tự nhiên, bờ biển ở Vũng Tàu đã ổn định từ lâu. Bờ biển giống như đường viền của tấm áo, rất nhạy cảm. Tôi cho rằng Vũng Tàu nên dừng lại dự án này và trả lại nguyên trạng ban đầu” ông Long nói.

Trả lời câu hỏi của TBKTSG Online về việc lựa chọn giữa phát triển kinh tế và đánh đổi môi trường ở dự án này, ông Long góp ý rằng “hiện Vũng Tàu đã có các bãi tắm và nhiều cảnh quan đẹp để phát triển thành một trung tâm du lịch nên không cần thiết phải đánh đổi môi trường để lấy một dự án có tác động lớn về sau”.

Theo tiến sĩ Vũ Ngọc Long dẫn chứng, hiện nay dự án lấn biển ở Cần Giờ ở TPHCM dù được địa phương ủng hộ nhưng Bộ Tài nguyên Môi trường đã gửi văn bản cho Chính phủ khuyến cáo 14 điểm cần nghiên cứu trong đó có việc cần nghiên cứu việc thay đổi dòng chảy và sạt lở.

Khi dự án lấn biển ở Vũng Tàu được triển khai, Tiến sĩ Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ, Quản lý Môi trường cũng lo ngại với diện tích lấn biển khá lớn sẽ tác động xấu đến môi trường xung quanh liên quan đến dòng chảy. Quá trình lấn biển tác động đến sóng và dòng chảy, ít nhiều tạo ra hiện tượng sóng nước có thể gây nguy hiểm cho du khách khi tắm biển ở Vũng Tàu.

Theo ông Bá, bài học từ các dự án lấn biển ở Kiên Giang, Khánh Hòa, Quảng Ninh cho thấy, sau khi làm các dự án các tỉnh này phải đối mặt với những vấn đề như sạt lở, hiện tượng nước biển đục… Ông nhận định, đây là dự án tác động lớn đến môi trường, cảnh quan. Vì vậy cần đánh giá lại và thận trọng trước khi làm, bởi hậu quả có thể chưa thấy ngay nhưng trong tương lai gần sẽ bị tác động rất lớn.

Theo số liệu thống kê được ông Dư Văn Toán, Viện Nghiên cứu Biển và Hải đảo đưa ra trong bài đăng trên Tạp chí Môi trường cho thấy, vùng biển ven bờ Việt Nam có 11.000 loài sinh vật cư trú trong hơn 20 kiểu hệ sinh thái điển hình, thuộc về 6 vùng đa dạng sinh học biển khác nhau. Trong đó 3 vùng biển Móng Cái – Đồ Sơn; Hải Vân – Đại Lãnh và Đại Lãnh – Vũng Tàu có đa dạng sinh học cao.

Các hoạt động khai thác, sử dụng không hợp lý vùng bờ từ Bắc vào Nam, dẫn tới sự suy thoái các hệ sinh thái tại đây ngày càng gia tăng nghiêm trọng. Đặc biệt, nhiều công trình lấn biển xây dựng khách sạn, khu nghỉ dưỡng cao cấp, khu vui chơi giải trí…gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái và ô nhiễm môi trường biển.

Dù các hoạt động lấn biển để mở rộng diện tích có tầm quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của địa phương nhưng để phát triển bền vững vùng ven bờ cần có sự tham gia của cộng đồng dân cư xung quanh, cũng như các nhà quy hoạch, môi trường và tổ chức xã hội…

Khi làm các công trình lấn biển, cần xem xét đánh giá hiệu quả kinh tế, tác động môi trường của từng dự án và cần dự báo biến động môi trường biển trong bối cảnh dài hạn có tính đến tác động của các kịch bản lấn biển.

Ngày 9/10 vừa qua, Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã có công văn gửi các cơ quan, ban ngànhc ó liên quan về việc tổ chức kiểm tra, báo cáo về việc lấn biển tại dự án Cụm dịch vụ ga cáp treo và Thủy cung Hòn Ngưu, thành phố Vũng Tàu.

Theo TBKTSG Online