Cần Giờ: Làng nghề truyền thống trong cơn lốc thị trường
Nếu đã đến Cần Giờ thì chắc hẳn ai cũng tìm kiếm một cõi hoang sơ, thả mình bồng bềnh với thiên nhiên “xanh mát” của một góc Sài Gòn. Giữa “lá phổi xanh” ấy là những xóm làng vẫn còn duy trì làng nghề truyền thống, mang đậm bản sắc Cần Giờ nói riêng và quê hương nói chung.
Sẽ là một thiếu sót nếu bạn đến du ngoạn Cần Giờ mà không dừng chân đến 3 ngôi làng nghề truyền thống nơi đây.
Làng chiếu
Làng Chiếu nằm tại xã Tam Thôn Hiệp. Ngôi làng này đã có truyền thống dệt chiếu từ rất lâu đời.
Khi bạn đến Làng Chiếu, đập vào mắt bạn đầu tiên là những gian nhà của người dân địa phương vô cùng rộng và thoáng đãng. Khi đến gần hơn, những ngôi nhà này là nơi chứa nguồn nhiên liệu dùng để đan chiếu. Đó là những sợi cói khô, đã được nhuộm thành nhiều màu sắc đẹp đẽ.
Có thể nói, không phải ngẫu nhiên mà nghề chiếu lại phát triển như vậy vì nơi đây sở hữu một vùng nguyên liệu khá rộng, cây cói được trồng rất nhiều trên những cánh đồng tại xã Tam Thôn Hiệp. Người dân trong làng, đa phần là phụ nữ và trẻ em đều biết đan chiếu. Không những thế, tay nghề của những người thợ này càng cao hơn từ thế hệ này sang thế hệ khác
Những năm qua, do sự phát triển của nghề nuôi tôm sú đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, đất trồng cói ngày càng bị thu hẹp. Điều đó khiến cho những người từng là “bàn tay vàng” của nghề dệt chiếu cũng từng bước chuyển sang nuôi tôm.
Tuy vậy, nhiều hộ gia đình Làng Chiếu vẫn còn giữ gìn làng nghề truyền thống này để cho làng chiếu luôn là một điểm đến mang đậm nét cổ truyền nhằm bảo tồn làng nghề truyền thống giữa nền kinh tế thị trường.
Làng chài
Bất kì một vùng biển nào cũng có làng chài, nhưng không đâu lại sở hữu làng chài bình yên như Cần Giờ. Làng Chài huyện Cần Giờ tập trung tại bến chài Cần Thạnh, Long Hòa, Thạnh An.
Tại các bến đò, bạn có thể quan sát thấy có nhiều thuyền, ghe, tàu, xuồng đánh bắt cá trở về vào mỗi buổi sáng sớm hay chiều tà. Chính vì vậy, ngư dân nơi đây thường tụ họp với tiểu thương buôn bán tôm, cá, mực các loại hải sản khác vào hai thời điểm giao ngày.
Mọi hoạt động tấp nập người mua, kẻ bán tại làng chài chỉ diễn ra trong vòng vài giờ, rồi sau đó tất cả lại trở lại không gian bình yên vốn có để chuẩn bị cho những chuyến đánh bắt trở về tiếp theo.
Đến đây, bạn cũng sẽ được khám phá một vùng thiên nhiên hoang sơ, yên bình, dưới sự chào đón nồng hậu của những người dân làng chài hiền hòa, hiếu khách, thưởng thức các loại đặc sản đậm đà hương vị biển. Nơi đây cũng chính là vùng hậu cần của Đoàn đặc công 10 Rừng Sác năm xưa.
Làng muối
Cách trung tâm thành phố khoảng 30 km, Cần Giờ được mệnh danh là “ốc đảo xanh” của TP.HCM, nổi tiếng với những cánh rừng ngập mặn xanh ngát, biển cát đen đặc trưng do nhiều phù sa. Ngoài ra, nơi đây còn có những làng nghề làm muối lâu năm.
Du khách về ấp Tân Điền, xã Lý Nhơn, gần khu du lịch Vàm Sát vào mùa nắng (khoảng tháng 12 đến tháng 5 dương lịch) sẽ bắt gặp hai bên đường những ruộng muối trắng xóa.
Từ lâu, hạt muối xã Lý Nhơn đã vươn cánh bay xa ra cả nước và xuất khẩu qua tận thị trường Châu Âu EU. Huyện Cần Giờ đang quy hoạch nghề muối gắn với chương trình muối quốc gia. Làng muối Lý Nhơn khẩn trương thực hiện cải tạo, nâng cấp… không chỉ nhằm nâng cao năng suất, chất lượng muối mà còn nhầm làm cho nghề muối Cần Giờ luôn là điểm đến phục vụ du khách.
Việc làm muối cũng khá đơn giản, chỉ đắp nền đất cứng, dẫn nước biển vào ruộng, phơi qua vài con nắng, nước biển sẽ tự kết tinh thành muối thô. Thế nhưng khi tận mắt chứng kiến cảnh diêm dân thu hoạch muối mới thấy hết nỗi vất vả của nghề làm muối. Diêm dân phơi mình dưới cái nắng gay gắt, bàn chân trần bước đi trên đồng muối, tay cầm cuốc cào muối và cuối cùng là gánh muối lên bờ.
Sản lượng muối hàng năm đạt trên 80 ngàn tấn. Theo quy hoạch của huyện Cần Giờ (đã được thành phố phê duyệt) tổng diện tích đất làm muối là 1.200ha, tập trung chủ yếu ở hai xã Lý Nhơn và Thạnh An.
PHAN HỒNG
